Είσα Χριστιανός; Σκέψου...

- Πόσο καιρό έχεις να επισκεφτείς κάποιον που ζει μόνος;
- Πόσο καιρό έχεις να γράψεις γράμμα σε κάποιον που το 'χει τόση ανάγκη
- Πόσο καιρό έχεις να διαβάσεις την Αγία Γραφή σε κάποιον άρρωστο που δεν μπορεί να τη διαβάσει μόνος του;
- Πόσο καιρό έχεις να ενθαρρύνεις κάποιον που υποφέρει χάρη στην πιστότητα του στο Χριστό;
- Πόσο καιρό έχεις να μιλήσεις σε κάποιον για τη σωτηρία σου;
- Πόσο καιρό έχεις να χαμογελάσεις σε κάποιον μέσα από την καρδιά σου;

Τί είμαι για το Χριστό



Είμαι αποδεκτός
- Είμαι παιδί του Θεού (Ιωάννης 1:12)
- Είμαι φίλος του Χριστού (Ιωάννης 15:15)
- Με αγόρασε ο Θεός πληρώνοντας το τίμημα.

Ανήκω στο Θεό (Α' Κορινθίους 6:19-20)
- Είμαι μέλος του σώματος του Χριστού (Α' Κορινθίους 12:27)
- Είμαι άγιος (Εφεσίους 1:1)
- Είμαι λυτρωμένος και συγχωρημένος (Κολοσσαείς 1:14)
- Έχω την πληρότητα στο Χριστό (Κολοσσαείς 2:10)
Είμαι ασφαλής
- Είμαι σίγουρος ότι τα πάντα ρέουν προς το καλό (Ρωμαίους 8:28
- Τίποτα δεν μπορεί να με χωρίσει από την αγάπη του Θεού (Ρωμαίους 8:35-39)
- Είμαι στερεωμένος, χρισμένος και σφραγισμένος από το Θεό (Β' Κορινθίους 1:21-22)
- Έχω την πεποίθηση ότι το αγαθό έργο του Θεού θα ολοκληρωθεί (Φιλιππησίους 1:6)
- Δεν μου δόθηκε πνεύμα δειλίας αλλά πνεύμα δύναμης και αγάπης και σωφροσύνης (Β' Τιμοθέου 1:7)
Είμαι σημαντικός
- Είμαι το αλάτι και το φως του κόσμου (Ματθαίος 5:13-14)
- Είμαι συνεργάτης του Θεού (Β' Κορινθίους 6:1)
- Κάθομαι μαζί με τον Χριστό στα ουράνια (Εφεσίους 2:6)
- Πλησιάζω το Θεό με απόλυτη εμπιστοσύνη (Εφεσίους 3:12)
- Όλα τα μπορώ χάρη στον Χριστό που με δυναμώνει (Φιλιππησίους 4:13)

Ονομάζεσαι Χριστιανός; Τόλμησε!

Τόλμησε να έχεις τις δικές σου πεποιθήσεις αντί να δέχεσαι χωρίς να τις εξετάζεις τις πεποιθήσεις των άλλων.

Τόλμησε να μένεις σταθερός σ' αυτές έστω κι αν οι άλλοι ακολουθούν την πλειοψηφία.

Τόλμησε να κάνεις το καλύτερο έστω κι αν οι άλλοι ικανοποιούνται με το μέτριο. Τόλμησε να είσαι απόλυτα τίμιος όταν οι άλλοι εξαπατούν και αδικούν.

Τόλμησε να είσαι απόλυτα ειλικρινής δεχόμενος τα λάθη σου και μη προσπαθώντας να τα επιρρίψεις σε άλλους.

Τόλμησε να να ζητήσεις συγνώμη από εκείνους που έχεις βλάψει έστω κι αν είναι αυτό σε βάρος της περηφάνιας σου.

Τόλμησε να συγχωρείς εκείνους που σε βλάπτουν χωρίς να παρασύρεσαι σε μικρότητες.

Τόλμησε να διατηρηθείς καθαρός ηθικά όταν οι άλλοι σε προκαλούν σε μια ανήθικη ζωή.

Τόλμησε να λες "όχι" σε αμαρτωλές ευχαριστήσεις που καταστρέφουν το σώμα, την ψυχή και το πνεύμα.

Τόλμησε να κρατήσεις το λόγο σου έστω κι αν αυτό σου κοστίσει.

Τόλμησε να αντιστέκεσαι πάντα στο κακό. Ήρωας δε είναι εκείνος που ενδίδει στους πειρασμούς και τις προκλήσεις των άλλων, αλλά εκείνος που τολμά να τους λέει "όχι" κα ι να νικά.

Διάβασε αργά... απάντησε ειλικρινά...

- Ευχαριστεί η ζωή μου το Θεό;
- Μελετώ τη Βίβλο μου καθημερινά;
- Απολαμβάνω τη χριστιανική μου ζωή;
- Έφερα ποτέ κάποια ψυχή στο Χριστό;
- Υπάρχει κάποιος που δεν μπορώ να συγχωρήσω;
- Πόση ώρα ξοδεύω σε προσευχή;
- Είχα ποτέ μια άμεση απάντηση σε προσευχή;
- Προσπαθώ να φέρω τους φίλους μου στο Χριστό;
- Σε ποιο ζήτημα αποτυχαίνω πιο συχνά;
- Υπάρχει κάτι που δεν μπορώ να απαρνηθώ για χάρη του Χριστού;
- Κάνω εγώ ο ίδιος κάτι που το κατακρίνω στους άλλους;

O Προσηλυτισμός

Eίναι η ποινικοποίηση της διάδοσης της πίστης.
Είναι γνωστό ότι κάθε πίστη διεκδικεί διάδοση. Είναι μάλιστα εύλογο οι θρησκευτικές μειονότητες να διεκδικούν με περισσότερο ζήλο την εξάπλωσή τους. Εμπόδιο σε αυτή την εξάπλωση θέλησε να σταθεί ο ποινικός νόμος του 1938 για τον προσηλυτισμό. Συγκεκριμένα, το αδίκημα του προσηλυτισμού ρυθμίζεται από το άρθρο 4 του α.ν. 1363/38, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 2 του α.ν. 1672/39. Η πρώτη παράγραφος του άρθρου 4 προβλέπει ότι «ο ενεργών προσηλυτισμό τιμωρείται διά φυλακίσεως και χρηματικής ποινής», ενώ η δεύτερη παράγραφος ορίζει ότι «προσηλυτισμός ιδία είναι η διά πάσης φύσεως παροχών ή δι’ υποσχέσεως τοιούτων ή άλλης ηθικής ή υλικής περιθάλψεως, διά μέσων απατηλών, διά καταχρήσεως της απειρίας ή εμπιστοσύνης ή δι’ εκμεταλλεύσεως της ανάγκης, της πνευματικής αδυναμίας ή κουφότητος άμεσος ή έμμεσος προσπάθεια προς διείσδυσιν εις την θρησκευτική συνείδησιν ετεροδόξων επί σκοπώ μεταβολής του περιεχομένου αυτής». Η τρίτη παράγραφος καθιστά την εκτέλεση της πράξης σε σχολείο ή σε μορφωτικό ή φιλανθρωπικό ίδρυμα ιδιαίτερα επιβαρυντική αιτία.

Κατά την πιθανότερη εκδοχή, άμεσος στόχος του νομοθέτη του 1938 ήταν οι Χριστιανοί Μάρτυρες του Ιεχωβά, οι οποίοι ήδη από την εποχή εκείνη σημείωναν σοβαρές επιτυχίες προσέλκυσης πιστών. Βεβαίως, ο νόμος αυτός επηρέαζε και την δράση των υπολοίπων θρησκευτικών μειονοτήτων.

Από το 1938 και επέκεινα, λοιπόν, τα ποινικά δικαστήρια της χώρας, με προτροπές και παρεμβάσεις των επιτόπιων μητροπολιτών, καταδίκαζαν σε φυλάκιση όσους διένειμαν έντυπα μη ορθόδοξα, μιλούσαν για το Ευαγγέλιο ή άνοιγαν επίμονα συζητήσεις για το νόημα της ζωής ή τον ειρηνισμό.

Η γενική αυτή πρακτική δίωξης της διάδοσης της πίστης δεν σταμάτησε ούτε μετά τη ψήφιση του προστατευτικότερου για την θρησκευτική ελευθερία Συντάγματος του 1975.
Και τούτο διότι και μετά το 1975 ο Άρειος Πάγος δεν θεράπευσε τις νομοτεχνικές ατέλειες της ποινικής αυτής διάταξης. Ποιες είναι αυτές; Πρώτη η ενδεικτική και όχι εξαντλητική απαρίθμηση των τρόπων πραγμάτωσης της αντικειμενικής υπόστασης, με αποτέλεσμα να υπάρχουν περισσότερα του ενός εγκλήματα και, δεύτερη, το ενδεχόμενο διάπραξης του εγκλήματος από πρόσωπα που επιχειρούν να προσηλυτίσουν με μέσα που κάθε άλλο παρά αθέμιτα μπορούν να χαρακτηρισθούν.

Εν τούτοις, τα νομικά ζητήματα που γεννά η ποινική ρύθμιση για το αδίκημα του προσηλυτισμού δεν σταματούν εδώ. Ο Άρειος Πάγος στηρίζεται στο χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των «θυμάτων» του προσηλυτισμού για να αποδείξει την «κατάχρηση απειρίας», την «εκμετάλλευση της πνευματικής αδυναμίας» και την «εκμετάλλευση της κουφότητας». Επιπρόσθετα το ακυρωτικό δεν απαιτεί ο ενεργών τον προσηλυτισμό να υπερέχει σε μορφωτικό επίπεδο από τον υποψήφιο προσήλυτο (για τον οποίο έτσι και αλλιώς απαιτείται χαμηλό μορφωτικό επίπεδο), προκειμένου να αποδειχθούν η «αδυναμία», η «πνευματική απειρία» και η «κουφότητα» του προσήλυτου.

Τα ανωτέρω επιβεβαιώθηκαν από τις δύο σχετικές, καταδικαστικές, αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου: την Απόφαση Κοκκινάκης και την Απόφαση Λαρίσης και λοιποί. Και στις δύο αυτές Αποφάσεις, το Δικαστήριο του Στρασβούργου έκρινε ότι παραβιάστηκε η θρησκευτική ελευθερία των προσφευγόντων διότι, στις προκειμένες περιπτώσεις, οι αποφάσεις του Αρείου Πάγου απλώς αναπαρήγαγαν την ατελή ποινική διάταξη, χωρίς να αιτιολογούν με ποιόν τρόπο ο προσφεύγοντες, Χριστιανοί Μάρτυρες του Ιεχωβά και Πεντηκοστιανοί αντιστοίχως, επιχείρησαν με απατηλά και παράνομα μέσα να μεταβάλουν τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των ορθόδοξων πάντοτε υποψήφιων προσηλύτων.

Στο κρίσιμο ερώτημα αν, σήμερα, που δεν συναντάμε πλέον καταδίκες των ποινικών δικαστηρίων για προσηλυτισμό, μπορεί να διασωθεί η ποινική διάταξη περί προσηλυτισμού, η απάντηση είναι αρνητική διότι, πρώτον, υφίσταται πάντοτε η απειλή άσκησης ποινικής δίωξης μετά από σχετική επιμέλεια του επιχώριου μητροπολίτη και, δεύτερον και κυριότερο, η διάταξη είναι αντισυνταγματική.

Η θέση αυτή βασίζεται στα ακόλουθα επιχειρήματα:
α) Η συγκεκριμένη διάταξη κολάζει ποινικά μόνο τον προσηλυτισμό σε βάρος της επικρατούσας θρησκείας. Αυτό προκύπτει από την πρόθεση του νομοθέτη, τον τίτλο του νομοθετήματος σε συνδυασμό με το περιεχόμενο των συνταγματικών επιταγών που εξειδίκευε και την πάγια νομολογία των ποινικών δικαστηρίων.

β) Εν τούτοις, το ισχύον άρθρο 13 παρ. 2 εδ. γ΄ του Συντάγματος 1975 θεσπίζει γενική απαγόρευση του προσηλυτισμού («ο προσηλυτισμός απαγορεύεται»), στην οποία περιλαμβάνεται και ο προσηλυτισμός υπέρ της επικρατούσας θρησκείας.

γ) Για να βρίσκεται σε συμφωνία με την νέα συνταγματική επιταγή, η διάταξη του άρθρου 4 του α.ν. 1363/38 θα έπρεπε να εφαρμοστεί αναλογικά και στους οπαδούς της επικρατούσας θρησκείας. Η επέκταση, όμως, του αξιοποίνου και σε άλλες περιπτώσεις, που δεν προβλέπονται από τον νόμο, προσκρούει στην βασική αρχή του ποινικού δικαίου nullum crimen nulla poena sine lege, που κατοχυρώνει το άρθρο 7 παρ. 1 Σ.

δ) Συνεπώς, η διάταξη του α.ν. 1363/38 δημιουργεί ανισότητα ανάμεσα στους οπαδούς της επικρατούσας και των άλλων θρησκειών, γιατί την καθιστά αξιόποινη μόνο για τους δεύτερους και γι’ αυτό τον λόγο αντίκειται στην αρχή της ισότητας και στην ελευθερία της λατρείας (άρθρα 4 παρ. 1 και 13 Σ).

Τέλος, θέλω να προσθέσω ένα ακόμη, συγκριτικό, επιχείρημα υπέρ της κατάργησης: το αδίκημα του προσηλυτισμού δεν συναντάται σε άλλη δυτικοευρωπαϊκή ποινική νομοθεσία, πλην της ελληνικής. Αντιθέτως, το ίδιο αδίκημα συναντούμε στα ακόλουθα θεοκρατικά ή απολυταρχικά καθεστώτα: στη Βόρειο Κορέα, στο Ισραήλ, στο Μαρόκο, στο Μπρουνέι, στο Νεπάλ, στην Αρμενία και στο Ουζμπεκιστάν.

Από την "Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του ανθρώπου"

Η έλλειψη θρησκευτικής ανοχής στην Ελλάδα

ΝΕΑ κρούσματα παραβίασης της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας στην Ελλάδα. Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικό ότι τα σοβαρότατα αυτά ζητήματα έχουν πλέον προσλάβει διεθνή χαρακτήρα από τη στιγμή που το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου έχει διαπιστώσει ότι σε πολλές περιπτώσεις ο τρόπος με τον οποίο η ελληνική πολιτεία αντιμετωπίζει τις θρησκευτικές μειονότητες συνιστά κατάφωρη παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Σύμβαση που έχει κυρωθεί από την Ελλάδα και που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του εσωτερικού δικαίου υπερισχύοντας κάθε αντίθετης διάταξης νόμου, σύμφωνα με το άρθρο 28, παρ. 1 του Συντάγματος.

Δυστυχώς, ελάχιστα απασχόλησε τον ελληνικό Τύπο το γεγονός ότι στις 24 Φεβρουαρίου 1998 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αθώωσε τους Ελληνες αξιωματικούς του στρατού που είχαν κατηγορηθεί για προσηλυτισμό σε "βάρος" πολιτών, επειδή είχαν εκφραστεί υπέρ των θρησκευτικών αντιλήψεων της Πεντηκοστιανής Προτεσταντικής Εκκλησίας. Το δικαστήριο δέχτηκε την ύπαρξη τέτοιου αδικήματος για τις περιπτώσεις των αποδεκτών που ήταν στρατιωτικοί κατώτερης βαθμίδας από τους κατηγορούμενους (και, συνεπώς, σύμφωνα με την πλειοψηφία, "ευεπίφοροι" σε "επηρεασμό", που ισοδυναμούσε ενδεχομένως με "καταναγκασμό"). Η ουσία της απόφασης όμως συνίσταται στην ορθή και ρητή απόρριψη, εκ μέρους του δικαστηρίου, της προβληματικής έννοιας του "προσηλυτισμού", όταν με αυτήν αποδίδεται η ελεύθερη διάδοση θρησκευτικών απόψεων που έχει ως αποδέκτες τους πολίτες. Επομένως, για άλλη μια φορά, αποδοκιμάζεται από την ευρωπαϊκή δικαιική τάξη η μεσαιωνική πρακτική της Ελλάδας να επιμένει να ποινικοποιεί (με τον μεταξικό νόμο 1363/38) την ελεύθερη ανταλλαγή απόψεων, που αποτελεί συστατικό στοιχείο της θρησκευτικής ελευθερίας.

Πρέπει να σημειωθεί, προς άρση κάθε παρεξήγησης, ότι, σύμφωνα με τις διεθνείς διατάξεις, η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης περιλαμβάνει την ελευθερία επιλογής, διατήρησης, αλλαγής ή εγκατάλειψης μιας συγκεκριμένης θρησκείας χωρίς δυσμενείς επιπτώσεις. Γεγονός που προϋποθέτει εξ ορισμού την ύπαρξη ελευθερίας ανταλλαγής θρησκευτικών απόψεων, δηλαδή ακόμη και την ελευθερία άσκησης προπαγάνδας. Συνεπώς, το νοηματικό πεδίο της θρησκευτικής ελευθερίας είναι πολύ πιο διευρυμένο από αυτό της "ανεξιθρησκείας", που σημαίνει απλή ανοχή μιας ήδη σχηματισμένης αντίθετης θρησκευτικής πεποίθησης. Ετσι, στη σημερινή εποχή οι διεθνείς συμβάσεις κατοχυρώνουν πλέον τη θρησκευτική ελευθερία, όχι απλώς την ανεξιθρησκεία (η οποία εξάλλου είχε εμφανιστεί με επίσημη μορφή το 313 μ.Χ. με το Διάταγμα των Μεδιολάνων).

Με βάση αυτά τα δεδομένα, πρέπει να θεωρηθεί ως απαράδεκτη η ποινική δίωξη της Εύας Ανδρουτσοπούλου για "προσηλυτισμό", δηλαδή για εγκωμιαστικό της σχόλιο υπέρ του βουδισμού στο χώρο ενός ιδιωτικού φροντιστηρίου γερμανικής γλώσσας, όπου δίδασκε. Μάλιστα, η εισαγγελική αυτή ενέργεια συνάδει προς το γενικότερο κλίμα ιδεολογικής τρομοκρατίας που καλλιεργεί ο μητροπολίτης Μαρωνείας κ. Δαμασκηνός, που αποστέλλει επιστολές σε δημόσιες υπηρεσίες και επαγγελματικούς συλλόγους ζητώντας να ληφθούν μέτρα κατά των "αλλόθρησκων". Η δίκη της Εύας Ανδρουτσοπούλου μετατέθηκε για τον προσεχή Ιούνιο, αναβάλλοντας έτσι και τον βέβαιο διεθνή διασυρμό της χώρας.

Επίσης, πριν από δύο μήνες, ο Πανελλήνιος Ευαγγελικός Σύνδεσμος αποκάλυψε ότι η Διεύθυνση Ασφαλείας της Ελληνικής Αστυνομίας στη Θεσσαλονίκη, η οποία δεν διενήργησε κανενός είδους επιτόπια έρευνα, μήνυσε όλους τους υπεύθυνους των "ετερόδοξων" ευκτήριων οίκων της Θεσσαλονίκης για "παραβίαση του άρθρου 1 του νόμου 1363/38" επειδή τάχα λειτουργούσαν χωρίς άδειες τις εκκλησίες τους. Παρ' όλο που η σχετική μήνυση ήταν απολύτως ψευδής, διότι όλες οι ευαγγελικές εκκλησίες είχαν άδειες του υπουργείου Παιδείας, υπενθυμίζεται ότι η υπαγωγή της λειτουργίας ευκτηρίων οίκων σε νομικό καθεστώς που απαιτεί προηγούμενη άδεια από τη διοίκηση αντιτίθεται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση, και μάλιστα έχει προκαλέσει την απερίφραστη καταδίκη της Ελλάδας στην υπόθεση Μανουσάκη. Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην υπόθεση αυτή έχει ήδη καταστήσει παντελώς παράνομο το ισχύον καθεστώς της "προηγούμενης άδειας".

Εξίσου αρνητικό ήταν και το μήνυμα που εξέπεμψε πρόσφατα το Συμβούλιο της Επικρατείας. Η αλήθεια είναι ότι το ανώτατο ελληνικό Διοικητικό Δικαστήριο δεν μας είχε συνηθίσει σε κοντόφθαλμη θεώρηση των πραγμάτων. Γι' αυτό κρίνεται ως αδικαιολόγητη η πρόσφατη απόφασή του, σύμφωνα με την οποία οι δωρεές ακινήτων από δήμους ή κοινότητες είναι επιτρεπτές μόνο εφόσον γίνονται σε ενορίες που υπάγονται στην Εκκλησία της Ελλάδος ή "σε ευρύτατα διαδεδομένη θρησκεία στη χώρα μας". Ετσι, ακυρώθηκε η παραχώρηση οικοπέδου 1,5 στρέμματος από το Δήμο Αχαρνών προς την Εκκλησία των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών (Παλαιοημερολογιτών), που είχε γίνει προκειμένου να ανεγερθεί εκκλησία και πνευματικό κέντρο για την εξυπηρέτηση θρησκευτικών αναγκών πολιτών της περιοχής. Δεν χωρεί αμφιβολία ότι η ανωτέρω απόφαση παγιώνει το καθεστώς δυσμενών νομικών διακρίσεων εις βάρος κάθε Εκκλησίας πλην της επίσημης.

Τέλος, θα ήθελα να αναφερθώ στην περίπτωση του Μεχμέτ Εμίν Αγά, που εξακολουθεί να διώκεται στην Ελλάδα επειδή διένειμε σε μουσουλμάνους της Θράκης γραπτά μηνύματα θρησκευτικού περιεχομένου, υπογράφοντάς τα ως Μουφτής Ξάνθης. Γεγονός που για τις εισαγγελικές αρχές αποτελεί "σφετερισμό" του σχετικού αξιώματος και συνιστά "αντιποίηση αρχής" βάσει του άρθρου 175 του ποινικού κώδικα. Θυμίζουμε εδώ πως στην Ξάνθη υπάρχει ένας διορισμένος από την πολιτεία μουφτής που έχει και δικαστικές αρμοδιότητες. Και ένας εκλεγμένος από τμήμα της μειονότητας μουφτής που εκτελεί μόνο θρησκευτικά και όχι δικαστικά καθήκοντα, άρα δεν εμπλέκεται με την πολιτεία ώστε να δημιουργούσε ενδεχομένως πρόβλημα πραγματικής "αντιποίησης". Είναι λυπηρό που για άλλη μια φορά η ποινικοποίηση της αντίθετης άποψης είναι το κύριο μέλημα της ελληνικής πολιτείας, κατά παράβαση όχι μόνο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, αλλά και του Διεθνούς Συμφώνου για τα Αστικά και Πολιτικά Δικαιώματα, που κυρώθηκε πέρσι από τη Βουλή των Ελλήνων.

Νάσος Θεοδωρίδης
Νομικός Σύμβουλος του Ελληνικού Παρατηρητηρίου των συμφωνιών του Ελσίνκι

Υπάρχει ο Θεός; Υπάρχει απόδειξη για την ύπαρξη του Θεού;

Πώς γνωρίζω ότι υπάρχει ο Θεός;

Γνωρίζω ότι υπάρχει ο Θεός επειδή μιλώ καθημερινά με Αυτόν. Δεν Τον ακούω να μου απαντά με φωνή, αλλά αισθάνομαι την παρουσία Του, αισθάνομαι την καθοδήγησή Του, γνωρίζω την αγάπη Του, λαχταρώ για το έλεός Του.
Πράγματα που συνέβησαν στη ζωή μπορούν να εξηγηθούν μόνο με το Θεό.
Ο Θεός θαυματουργικά με έσωσε και άλλαξε τη ζωή μου, έτσι, το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να αναγνωρίσω και να δοξάζω την ύπαρξή Του. Κανένα άλλο επιχειρήμα δεν μπορεί αφ εαυτού να πείσει εκείνον που αρνείται να αναγνωρίσει εκείνο που είναι τόσο σαφές. Και τέλος, η ύπαρξη του Θεού πρέπει να αποδειχθεί με την πίστη (Εβραίους 11:6).
Η πίστη στη ύπαρξη του Θεού δεν είναι βήμα στα τυφλά, αλλά σίγουρο βήμα σε καλά φωτισμένο μέρος που το 90% των ανθρώπων ήδη βρίσκεται.